Liệu Việt Nam có thể thay đổi trong năm 2025?

Tác giả: Vũ Đức Khanh.

Việt Nam đang bước vào một thời kỳ đầy thách thức và cơ hội. 

Sau nhiều năm phát triển nhanh chóng nhờ vào sự hội nhập quốc tế và dòng vốn đầu tư nước ngoài, nền kinh tế đất nước đã đạt được những thành tựu ấn tượng. 

Nhưng bên dưới những con số hào nhoáng là những vấn đề nội tại đòi hỏi phải được giải quyết một cách triệt để nếu Việt Nam muốn thực sự “thay đổi” và chuyển mình mạnh mẽ trong năm 2025. 

Câu hỏi đặt ra là liệu những thay đổi này có khả thi hay không, và nếu có, thì sẽ diễn ra như thế nào?

Những Thành Tựu Và Hạn Chế: Nhìn Thẳng Vào Sự Thật

Trong lời phát biểu gần đây của Tổng Bí thư Tô Lâm, ông đã thẳng thắn chỉ ra một nghịch lý trong sự phát triển kinh tế của Việt Nam. 

Dù là nước xuất khẩu đứng hàng đầu thế giới trong nhiều lĩnh vực như điện thoại thông minh, linh kiện máy tính, và phần mềm, nhưng Việt Nam chủ yếu đóng vai trò là nơi gia công với giá trị gia tăng thấp. 

Các doanh nghiệp nội địa chỉ tham gia vào các dịch vụ phụ trợ như suất ăn công nghiệp, xử lý rác thải, trong khi phần lớn chuỗi giá trị thuộc về các tập đoàn nước ngoài.

Vấn đề nằm ở sự phụ thuộc nặng nề vào đầu tư nước ngoài (FDI) và sự thiếu hụt năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nội địa. 

Những con số ấn tượng về xuất khẩu không che giấu được sự thật rằng phần lớn lợi nhuận chảy ra khỏi biên giới, để lại cho Việt Nam những thách thức như môi trường bị tàn phá, lao động giá rẻ, và sự mất cân bằng trong phát triển bền vững. 

Điều này không chỉ là một bài toán kinh tế, mà còn là một vấn đề về chiến lược phát triển quốc gia và tư duy lãnh đạo.

Bên cạnh đó, xã hội Việt Nam cũng đối diện với nhiều áp lực. 

Chênh lệch giàu nghèo ngày càng lớn, tầng lớp trung lưu ngày càng bất mãn trước những bất công và thiếu minh bạch. 

Trong bối cảnh đó, giới trẻ – những người nắm giữ tương lai đất nước – đang đặt ra những câu hỏi ngày càng gay gắt về hướng đi của quốc gia.

Cơ Hội Và Thách Thức: Cửa Sổ Thay Đổi Hẹp Dần

Năm 2025 có thể là một thời điểm quan trọng để Việt Nam thực hiện những thay đổi lớn, nhưng thời gian không đứng về phía chúng ta. 

Những cơ hội từ các hiệp định thương mại như CPTPP, EVFTA, RCEP, và sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu mở ra khả năng cho Việt Nam tham gia sâu hơn vào nền kinh tế quốc tế. 

Tuy nhiên, nếu không tận dụng được cơ hội này, Việt Nam có thể rơi vào “bẫy thu nhập trung bình” và tiếp tục bị phụ thuộc vào FDI.

Để vượt qua thách thức này, Việt Nam cần tập trung vào ba vấn đề cốt lõi:

1. Phát triển doanh nghiệp nội địa: Không thể thay đổi mà không có một nền kinh tế nội địa mạnh mẽ. Điều này đòi hỏi phải đầu tư vào giáo dục, nghiên cứu và phát triển (R&D), và tạo ra một hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa – những nguồn động lực thực sự của tăng trưởng bền vững.

2. Cải cách thể chế: Một môi trường pháp lý minh bạch, cạnh tranh và công bằng là điều kiện tiên quyết để thu hút và phát triển các doanh nghiệp sáng tạo, đồng thời bảo vệ lợi ích của người dân.

3. Bảo vệ môi trường và phát triển bền vững: Trong bối cảnh môi trường bị tổn hại nghiêm trọng, phát triển xanh không chỉ là một lựa chọn mà còn là một yêu cầu sống còn.

Tuy nhiên, những thay đổi này đòi hỏi sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị, kinh tế, và xã hội. Đây chính là thách thức lớn nhất.

Hướng Đi Mới Cho Việt Nam: Hy Vọng Nằm Ở Đâu?

Nếu muốn thực sự thay đổi trong năm 2025, Việt Nam cần một tầm nhìn chiến lược dài hạn kết hợp với những hành động quyết liệt ngay trong ngắn hạn. 

Điều này không chỉ dừng lại ở những chính sách kinh tế, mà còn bao gồm cả cải cách chính trị và xã hội.

Trước hết, chuyển đổi tư duy lãnh đạo là yếu tố quan trọng. Lời phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm có thể được coi là một tín hiệu tích cực nếu nó dẫn đến những chính sách cụ thể nhằm thay đổi cấu trúc kinh tế hiện tại. Thay vì chỉ dựa vào những con số bề nổi, lãnh đạo cần tập trung vào chất lượng của tăng trưởng và sự công bằng trong phân phối lợi ích.

Thứ hai, phát triển nguồn lực con người phải trở thành ưu tiên hàng đầu. Giáo dục cần chuyển từ việc đào tạo lao động giá rẻ sang phát triển một lực lượng lao động có kỹ năng cao, sáng tạo, và có khả năng cạnh tranh toàn cầu. Điều này đòi hỏi sự cải cách mạnh mẽ trong hệ thống giáo dục, từ nội dung giảng dạy đến phương pháp quản lý.

Thứ ba, xây dựng nền kinh tế tự chủ và bền vững là nhiệm vụ không thể trì hoãn. Việt Nam cần khuyến khích các doanh nghiệp nội địa tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu thông qua các chính sách hỗ trợ về tài chính, công nghệ, và thị trường. Đồng thời, cần chú trọng phát triển các ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao và ít gây tổn hại đến môi trường.

Cuối cùng, để thực hiện được những điều này, sự đồng thuận và tham gia của toàn xã hội là điều kiện không thể thiếu. Một môi trường mở, nơi mọi ý kiến được lắng nghe và tôn trọng, sẽ tạo ra động lực lớn nhất cho sự thay đổi.

Thay Đổi Hay Lạc Lối?

Liệu Việt Nam có thể thay đổi trong năm 2025? 

Câu trả lời phụ thuộc vào quyết tâm và hành động của các nhà lãnh đạo, cùng sự đồng lòng của người dân. 

Lời cảnh tỉnh của Tổng Bí thư Tô Lâm đã gợi mở ra một hướng đi mới, nhưng việc biến những lời nói thành hành động sẽ là thước đo quan trọng nhất.

Thay đổi là điều không dễ dàng và sẽ gặp phải nhiều trở lực, nhưng nó không phải là bất khả thi. 

Việt Nam đã chứng minh được khả năng vượt qua những khó khăn trong quá khứ, và nếu có một tầm nhìn đúng đắn, cùng với sự dũng cảm để hành động, năm 2025 có thể trở thành một cột mốc lịch sử cho đất nước. 

Thách thức lớn nhất không nằm ở bên ngoài, mà nằm ở chính bên trong chúng ta: liệu chúng ta có dám từ bỏ những tư duy cũ kỹ và ngộ nhận để xây dựng một tương lai thực sự xứng đáng với tiềm năng của mình?

Hành trình thay đổi bắt đầu từ những bước đi nhỏ, nhưng điều quan trọng nhất là chúng ta phải bắt đầu – ngay từ bây giờ.

Tự Do, Dân Chủ và Thịnh Vượng sẽ là chọn lựa của người dân Việt Nam trong thế kỷ 21.


Đăng ngày

trong

,

Thẻ: