Phân biệt đối xử đối với phụ nữ là tình trạng mà trong đó các quy định pháp luật hoặc thực tiễn cụ thể tạo ra sự phân biệt, loại trừ hoặc hạn chế dựa trên giới tính.

Các quốc gia dân chủ cần nỗ lực bảo vệ quyền của phụ nữ, khuyến khích sự tham gia của phụ nữ trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và chính trị, cũng như tạo điều kiện để phụ nữ có thể tự do hội họp và bày tỏ quan điểm một cách cởi mở.

Quyền pháp lý của phụ nữ bao gồm sự bình đẳng trước pháp luật và khả năng tiếp cận các nguồn lực pháp lý.

Quyền của phụ nữ cần được quy định rõ ràng — sự mơ hồ trong địa vị pháp lý của phụ nữ vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đói nghèo trên phạm vi toàn cầu.

Phụ nữ cần có quyền sở hữu và thừa kế tài sản.

Phụ nữ cần có cơ hội tham gia vào quá trình xây dựng và thực thi hiến pháp cũng như pháp luật.

Quyền chính trị của phụ nữ bao gồm quyền bầu cử, quyền ứng cử vào các chức vụ công, quyền tham gia vào chính quyền và quyền tổ chức chính trị độc lập.

Các nền dân chủ nên ủng hộ những sáng kiến của xã hội dân sự — từ các tổ chức công đến tổ chức phi chính phủ — nhằm nâng cao nhận thức của phụ nữ về quyền bầu cử và đào tạo họ về kỹ năng vận động tranh cử cũng như quá trình lập pháp.

Sự tham gia tích cực của phụ nữ trong các cấp độ khác nhau của xã hội dân sự và chính quyền là một yếu tố góp phần củng cố nền dân chủ.

Phụ nữ và trẻ em gái cần có quyền tiếp cận giáo dục tiểu học. Họ không được phép bị ngăn cản trong việc theo học hoặc giảng dạy ở bậc trung học và đại học.

Quyền kinh tế giúp phụ nữ kiểm soát tài sản và nguồn lực kinh tế của mình, đồng thời hỗ trợ họ tránh khỏi các mối quan hệ tình dục rủi ro hoặc bạo lực. Những quyền này bao gồm:

• Cơ hội việc làm và tiêu chí tuyển dụng bình đẳng như nam giới;
• Bảo vệ khỏi việc bị sa thải do mang thai hoặc kết hôn;
• Quyền tham gia các chương trình như cho vay vi mô và đào tạo nghề nhằm tạo điều kiện cho phụ nữ có thể tự tạo thu nhập;
• Quyền được nhận mức lương công bằng và được đối xử bình đẳng và tôn trọng tại nơi làm việc.

Các nền dân chủ cần nỗ lực bảo đảm sức khỏe và phúc lợi của phụ nữ và trẻ em gái, đồng thời tạo điều kiện tiếp cận công bằng đối với các chương trình như:

• Dịch vụ chăm sóc sức khỏe tổng quát, phòng ngừa bệnh tật và chăm sóc tiền sản;
• Phòng chống HIV/AIDS, nâng cao hiệu quả của các dịch vụ y tế đối với người nhiễm bệnh và giảm nguy cơ lây truyền từ mẹ sang con;
• Đấu tranh chống lại các tổ chức buôn người chuyên dụ dỗ phụ nữ và trẻ em gái tham gia mại dâm cưỡng bức hoặc lao động phục dịch thông qua lừa đảo, cưỡng ép hoặc ép buộc;
• Phòng chống du lịch tình dục, một hiện tượng thường xuyên lợi dụng phụ nữ và trẻ em;
• Giáo dục các gia đình về hậu quả xã hội và sức khỏe của việc kết hôn sớm;
• Hỗ trợ các tổ chức bảo vệ nạn nhân, bao gồm trung tâm hỗ trợ người bị bạo lực gia đình và nạn nhân bị hiếp dâm;
• Đào tạo lực lượng công an, luật sư, thẩm phán và nhân viên y tế nhằm giảm thiểu tình trạng bạo lực gia đình;
• Loại bỏ hoàn toàn nạn cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ (FGM).

Nguyễn Huy Vũ biên dịch.

Nguồn: Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ. Lưu tại: www.principlesofdemocracy.org