Hội nghị Trung ương 14 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIII, diễn ra từ ngày 5–6/11/2025 tại Hà Nội, đã khép lại, để lại các dấu hiệu cho thấy công tác nhân sự cấp cao vẫn còn nhiều vướng mắc.
Tác giả: Trần Hùng
Mặc dù Nghị quyết số 74‑NQ/TW được ban hành ngay sau hội nghị, văn kiện này lại không đề cập rõ đến việc tổ chức Hội nghị Trung ương 15 trước Đại hội XIV — một chi tiết đã khiến dư luận quốc nội và quốc tế đặc biệt chú ý (1).
Truyền thống của các kỳ Đại hội trước cho thấy các hội nghị Trung ương cuối nhiệm kỳ thường là nơi hoàn thiện phương án nhân sự cụ thể cho “Bộ Tứ”, bao gồm Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Quốc hội. Tuy nhiên, tại Hội nghị Trung ương 14 vừa qua, sự đồng thuận cuối cùng dường như chưa đạt được.
Việc thiếu những cái tên được “chốt hạ” trong khi lại xuất hiện các lời đồn đoán theo nhiều hướng khác nhau phản ánh rõ ràng sự giằng co trong nội bộ lãnh đạo cấp cao, cũng như giữa gần 200 ủy viên trung ương, đặc biệt giữa các nhóm lợi ích xuất phát từ ngành công an, quân đội và khối chính phủ. Một số phân tích cho rằng khối công an đang gia tăng ảnh hưởng trong cơ cấu nhân sự cao cấp, mặc dù chưa có con số chính thức xác nhận. Điều này cho thấy Tổng Bí thư Tô Lâm đang muốn áp đặt một cơ cấu quyền lực trong bối cảnh nhiều biến động (2).
Việc trong nghị quyết cũng như tại các phát biểu chính thức không nhắc đến Hội nghị Trung ương 15 được hiểu như một dấu hiệu Trung ương đang gặp khó khăn trong việc thống nhất nhân sự cấp cao. Theo thông báo chính thức, Ban Chấp hành Trung ương đã dự kiến một số công việc trọng tâm sau Hội nghị Trung ương 14. Điều đáng lưu ý là trong Thông báo đã không có thời điểm cụ thể nào được công bố cho Hội nghị Trung ương 15 — điều thường thấy trong các giai đoạn chuẩn bị nhân sự.
Phân tích kỹ hơn, việc không “đặt lịch” cụ thể cho Hội nghị Trung ương 15 một phần là chiến thuật nhằm giảm áp lực dư luận và giữ “túi bài nhân sự” linh hoạt. Đồng thời, đây còn là dấu hiệu cho thấy các phe phái nội bộ đang trong giai đoạn đàm phán mạnh mẽ, cân nhắc phương án lựa chọn nhân sự cuối cùng trước Đại hội. Tuy nhiên, nếu để thời gian “nghỉ” kéo dài sẽ tạo khoảng trống thông tin, làm dấy lên đồn đoán và đặt ra câu hỏi về khả năng duy trì ổn định chính sách trong giai đoạn bản lề chuyển giao quyền lực.
Tổng Bí thư Tô Lâm, người thay mặt Ban Chấp hành Trung ương ký Nghị quyết số 74, đang đứng trước áp lực lớn trong vai trò dung hòa các nhóm lợi ích. Ngay sau Hội nghị 13, truyền thông quốc tế từng nhận định, “Quá trình tiến triển chính trị của Việt Nam đang bước vào giai đoạn quyết định… những động thái chính trị vừa thể hiện sự củng cố quyền lực, vừa tìm kiếm sự ổn định trong bối cảnh Đông Á đang thay đổi nhanh chóng.” (4) Điều này đặt ra thách thức lớn cho ông Tô Lâm trong bối cảnh quyền lực phải vừa ổn định, vừa chuẩn bị cho bước chuyển giao.
Các quyết định luân chuyển nhân sự, như việc điều động tướng Ngọc về làm Bí thư Thành ủy Hà Nội, được xem là bước đi nhằm củng cố ảnh hưởng, nhưng cũng tạo ra nhiều phản ứng trái chiều trong nội bộ. Bên cạnh đó, các vấn đề xã hội như thiên tai hoành hành, kinh tế đình trệ và lòng tin công chúng suy giảm đang đặt ra thách thức lớn với bộ máy lãnh đạo. Truyền thông trong nước ghi nhận một cách công thức rằng, phiên họp lần thứ 14 của Ban Chấp hành hoàn thành chương trình với “sự đồng thuận cao và kết quả tốt” nhưng đó vẫn là “sự chuẩn bị cho Đại hội đảng lần thứ 14” (5).
Cán cân quyền lực hiện tại đang nghiêng về phía nhóm công an, với khối lượng đại diện ngày càng gia tăng tại Ban Chấp hành Trung ương — điều làm nổi bật mâu thuẫn công khai về cơ cấu lợi ích giữa các khối. Phát biểu của Chủ tịch nước Lương Cường về việc “không nên lách luật tuổi tác” được xem như lời cảnh báo về tình trạng đặc cách nhân sự, phản ánh mâu thuẫn sâu sắc giữa các phe phái: giữa cải cách quy trình đề cử và tiếp tục cơ chế “lách luật” để duy trì quyền lực cho một số nhân vật chủ chốt.
Sự căng thẳng quanh vấn đề “Bộ Tứ” không chỉ là câu chuyện nhân sự đơn thuần mà còn là biểu hiện của khủng hoảng mô hình lãnh đạo tập thể, trong bối cảnh Đảng phải thích ứng với áp lực cải cách và hội nhập. Khi tính chính danh của hệ thống ngày càng dựa nhiều vào hiệu quả quản trị hơn là lý tưởng ý thức hệ, những biến động trong nhân sự cấp cao càng trở nên có ý nghĩa chiến lược. Nếu các quyết định nhân sự tiếp tục mang tính thỏa hiệp phe phái hơn là dựa trên tiêu chí năng lực và sự tín nhiệm xã hội, uy tín lãnh đạo sẽ suy giảm. Trước Đại hội XIV, vấn đề không chỉ là “ai sẽ ngồi vào ghế nào” mà còn là liệu cơ chế vận hành quyền lực hiện tại có đủ sức duy trì tính ổn định chính trị – kinh tế trong giai đoạn bất định cả về nội trị lẫn ngoại giao tới đây hay không (6).
Một khía cạnh không thể bỏ qua là trong các tài liệu chuẩn bị cho Đại hội XIV, lần đầu tiên “ngoại giao và hội nhập quốc tế” được đặt ngang hàng với “quốc phòng và an ninh”. Điều này cho thấy đảng đang đặt trọng tâm lớn hơn vào môi trường quốc tế, và rõ ràng điều đó đặt ra yêu cầu rất khác cho nhân sự lãnh đạo: không chỉ mạnh nội bộ mà cần tầm nhìn quốc tế (7).
Hội nghị Trung ương 14 đã khép lại, để lại nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời. Việc chưa hoàn tất “Bộ Tứ” và chưa xác định rõ có hay không Hội nghị Trung ương 15 cho thấy sự giằng co trong nội bộ lãnh đạo trước ngưỡng Đại hội XIV. Đây không chỉ là câu chuyện nhân sự mà còn là dấu hiệu hệ thống quyền lực đang bước vào giai đoạn chuyển tiếp đầy bất định. Dù kết quả cuối cùng ra sao, những gì diễn ra trong các hội nghị cuối nhiệm kỳ sẽ định hình không chỉ gương mặt lãnh đạo mà cả hướng đi của thể chế chính trị Việt Nam trong thập niên tới.
Tham khảo thêm:
(2) https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c74jv7zpx7vo (Hội nghị Trung ương khóa 14: ai sẽ vào Bộ Chính trị khóa tới?)
(3) https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/thong-bao-hoi-nghi-trung-uong-lan-thu-14-119251106170453023.htm
(4) https://www.cauxroundtable.org/2025/10/27/wither-vietnam/?utm_source=chatgpt.com “Vietnam’s political evolution entered a decisive stage … political moves that revealed both a consolidation of power and a search for stability amid a rapidly shifting East Asian order” (Wither Vietnam?)
(6) https://www.youtube.com/watch?si=StiBqBSx9PZcgOaM&v=1hunpgZp6mk&feature=youtu.be (Hội nghị Trung ương 15: Ai Nắm Quyền Chi Phối Thực Sự? Vì Sao ‘Nút Thắt’ Nhân Sự Chưa Được Gỡ Bỏ?)
(7) https://special.nhandan.vn/14th-congress-era-of-rising/index.html?utm_source=chatgpt.com (14th Party Congress Congress of the Era of Rising)