Tác giả: Henry Hazlitt.
Nguồn: Henry Hazlitt, “Economics in One Lesson”, Mises Institute.
Biên dịch: Phong trào Duy Tân.
Chương 25: Một ghi chú về sách
Những ai muốn tiếp tục đọc sâu hơn về kinh tế học nên bắt đầu với một vài tác phẩm có độ dài trung bình. Những cuốn sách hay thuộc loại này, giúp người đọc cập nhật những tinh chỉnh gần đây trong tư tưởng kinh tế, có thể kể đến Economics (Kinh tế học, 525 trang) của Frederic Benham và Principles of Economics (Các nguyên lý kinh tế học, 632 trang) của Raymond T. Bye. Cả hai đều được sử dụng rộng rãi như sách giáo khoa trong các trường đại học.
Dễ đọc và thú vị hơn, dù người đọc có thể phải tìm kiếm chúng qua các kênh bán lại, là một số cuốn sách cũ hơn, như cuốn sổ tay nhỏ Wealth (Của cải, 274 trang) của Edwin Cannan. Tác phẩm Money (Tiền tệ) của cùng tác giả gần đây cũng đã được tái bản. Cuốn Essentials of Economic Theory (Những yếu tố cốt lõi của lý thuyết kinh tế) của John Bates Clark vẫn được đánh giá là rõ ràng và thuyết phục một cách đáng kinh ngạc.
Sau khi đã làm quen với một hoặc hai cuốn sách trong nhóm này, người học nếu muốn tìm hiểu sâu hơn có thể tiếp tục với một số tác phẩm có độ dài hai tập. Khi chuyên luận về kinh tế học của Ludwig von Mises, hiện đang trong quá trình hoàn thiện, được công bố, nó hứa hẹn sẽ vượt trội hơn tất cả các công trình trước đây về tính thống nhất logic và độ chính xác trong phân tích kinh tế hiện đại. Cuốn Principles of Economics của F.W. Taussig, dù theo hướng tiếp cận truyền thống hơn, vẫn được đánh giá là rõ ràng, dễ hiểu và hợp lý. Một tác phẩm không thể bỏ qua là The Common Sense of Political Economy (Lẽ thường trong kinh tế học chính trị) của Philip Wicksteed, nổi bật không chỉ nhờ vào văn phong dễ tiếp cận, mạch lạc mà còn bởi chiều sâu tư duy và sức mạnh lập luận sắc bén.
Đối với những ai quan tâm đến việc nghiên cứu các tác phẩm kinh điển của kinh tế học, có thể sẽ hiệu quả hơn nếu đọc chúng theo thứ tự ngược với trình tự lịch sử. Theo thứ tự này, những tác phẩm chính nên tham khảo, kèm theo năm xuất bản lần đầu, bao gồm: John Bates Clark, The Distribution of Wealth (Sự phân phối của cải), 1899; Alfred Marshall, Principles of Economics (Các nguyên lý kinh tế học), 1890; Eugen von Böhm-Bawerk, The Positive Theory of Capital (Lý thuyết tích cực về tư bản), 1888; W. Stanley Jevons, The Theory of Political Economy (Lý thuyết kinh tế chính trị), 1871; John Stuart Mill, Principles of Political Economy (Các nguyên lý của kinh tế chính trị), 1848; David Ricardo, Principles of Political Economy and Taxation (Các nguyên lý kinh tế chính trị và thuế khóa), 1817; Adam Smith, The Wealth of Nations (Sự thịnh vượng của các quốc gia), 1776.
Trong số các tác phẩm gần đây bàn luận về những hệ tư tưởng và diễn biến kinh tế hiện tại từ một góc nhìn tương đồng với cuốn sách này, có thể kể đến: Friedrich A. Hayek với The Road to Serfdom (Con đường dẫn đến chế độ nông nô); Lionel Robbins, Economic Planning and International Order (Hoạch định kinh tế và trật tự quốc tế); Wilhelm Röpke, International Economic Disintegration (Sự tan rã của kinh tế quốc tế); John Jewkes, Ordeal by Planning (Thử thách dưới sự hoạch định); và Ludwig von Mises, Planned Chaos (Hỗn loạn do hoạch định). Tác phẩm Socialism (Chủ nghĩa xã hội) của Mises là một trong những phê phán sâu sắc và triệt để nhất từng được viết nhằm vào các học thuyết tập thể hóa. Người đọc cũng không nên bỏ qua tác phẩm kinh điển Economic Sophisms (Những ngụy biện kinh tế) của Frédéric Bastiat, đặc biệt là bài luận What Is Seen and What Is Not Seen (Những điều được nhìn thấy và những điều không được nhìn thấy).
Kinh tế học mở rộng ra hàng trăm hướng. Cả thư viện đồ sộ đã được viết riêng về các lĩnh vực chuyên môn, như tiền tệ và ngân hàng, ngoại thương và ngoại hối, thuế và tài chính công, kiểm soát của chính phủ, chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội, tiền lương và quan hệ lao động, lãi suất và tư bản, kinh tế nông nghiệp, tiền thuê, giá cả, lợi nhuận, thị trường, cạnh tranh và độc quyền, giá trị và tiện ích, thống kê, chu kỳ kinh doanh, sự giàu và nghèo, bảo hiểm xã hội, nhà ở, tiện ích công cộng, kinh tế toán học, nghiên cứu về các ngành công nghiệp đặc thù và lịch sử kinh tế. Nhưng sẽ không ai có thể hiểu đúng về bất kỳ lĩnh vực chuyên môn nào trong số đó nếu trước hết chưa nắm vững những nguyên lý kinh tế cơ bản và mối quan hệ phức tạp giữa tất cả các yếu tố và lực lượng kinh tế. Khi đã đạt được điều này bằng cách đọc các tài liệu về kinh tế học nói chung, họ hoàn toàn có thể tin tưởng vào khả năng tự tìm được những cuốn sách phù hợp nhất trong lĩnh vực chuyên môn mà mình quan tâm.
Về Tác Giả:
Henry Hazlitt, nhà báo, nhà phê bình văn học, nhà kinh tế học, và triết gia, là một trong những trí thức xuất sắc nhất của thế kỷ 20. Ông cũng là trí thức công chúng quan trọng nhất trong truyền thống Áo của Ludwig von Mises, F.A. Hayek, và Murray N. Rothbard, tất cả đều được ông công nhận là những nguồn ảnh hưởng quan trọng trong lĩnh vực kinh tế học. Hazlitt đã viết cho hầu hết các diễn đàn công luận quan trọng thời bấy giờ, nổi bật nhất là The Nation, The Wall Street Journal, The New York Times (với các bài viết thường xuyên xuất hiện ở mục đánh giá sách uy tín), The American Mercury, Century, The Freeman, National Review, Newsweek, và nhiều ấn phẩm khác.