Những nguyên tắc của nền dân chủ. Bài 19: Cai trị thông qua liên minh và thỏa hiệp

Mọi xã hội đều tồn tại — hoặc bao gồm — các nhóm người có quan điểm khác nhau về những vấn đề quan trọng đối với toàn thể công dân. Một nền dân chủ tự do xem sự đa dạng quan điểm này là lợi ích đối với quốc gia và do đó khuyến khích sự khoan dung cũng như việc thể hiện các quan điểm khác biệt.

Chính phủ dân chủ hoạt động hiệu quả khi các chính trị gia và quan chức hiểu rằng các vấn đề phức tạp hiếm khi có các giải pháp “đúng” hoặc “sai” hoàn toàn, và rằng tồn tại nhiều cách diễn giải khác nhau về các nguyên tắc dân chủ cũng như thứ tự ưu tiên trong xã hội.

Quyền tự do hội họp và tự do báo chí thúc đẩy tranh luận công khai và trao đổi tư tưởng. Sự cởi mở này giúp chính phủ nhận diện các vấn đề và tạo điều kiện để các nhóm lợi ích gặp gỡ, giải quyết bất đồng. (Trong khu vực tư nhân, “thị trường ý tưởng” tương tự cũng tạo ra cơ hội đổi mới và đầu tư — những động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế.)

Các liên minh được hình thành khi các nhóm lợi ích hoặc chính đảng cùng hợp tác về những vấn đề chung, ngay cả khi họ bất đồng sâu sắc về các vấn đề khác. Sự thỏa hiệp trong các quyết định quan trọng giúp chính phủ tiếp tục thực hiện chức năng quản trị.

Các cơ quan lập pháp trong nền dân chủ thường dựa vào việc xây dựng liên minh để thông qua luật:

  • Trong hệ thống nghị viện, các nhóm chính trị thiết lập quan hệ đối tác với các nhóm khác nhằm thúc đẩy lợi ích của mình và hình thành chính phủ;
  • Trong hệ thống tổng thống, các nhà lập pháp đôi khi vượt qua ranh giới đảng phái để bỏ phiếu về những vấn đề mà họ và cử tri của mình đặc biệt quan tâm.

Việc hình thành liên minh thường đòi hỏi các chính đảng phải sẵn sàng gác lại một số khác biệt với các nhóm khác để theo đuổi những phần quan trọng hơn trong chương trình hành động của họ.

Do các chính phủ liên minh thường được cấu thành từ các đảng có quan điểm đôi khi đối lập, nên luôn tồn tại khả năng chính phủ bị tan rã. Trong một số nền dân chủ, việc liên minh cầm quyền hình thành rồi giải thể nhiều lần, thậm chí trong cùng một năm, là điều không hiếm gặp.

Nguyễn Huy Vũ biên dịch.

Nguồn: Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ. Lưu tại: www.principlesofdemocracy.org